Gewasproductiecapaciteit

Ondergrond bestaat uit vier kwaliteiten:

Draagkwaliteiten

Informatiekwaliteiten

Regulatiekwaliteiten

Productiekwaliteiten

Ook relevant in deze site de gebiedstypen:

Keuzemogelijkheden gebiedsontwikkeling

De waarde van de bodem voor gewasproductie wordt afgemeten aan de capaciteit van de bodem voor (economische) productie van gewassen bij beperkte bemesting en emissies naar het milieu. Een combinatie van chemische, fysische en biologische bodemeigenschappen bepaalt de gewasproductiecapaciteit van de bodem.

Belang voor RO/gebiedsontwikkeling

De geschiktheid van de bodem voor gewasproductie is het aangrijpingspunt voor het plannen van geschikte landbouw- en natuurgronden. Een goede afstemming leidt tot hogere opbrengsten en beperkingen in het gebruik van meststoffen. Een bewuste afstemming van landbouw- en natuurfuncties kan een antwoord bieden op veranderingen, die zich in de bodem zullen voordoen als gevolg van klimaatverandering, bijvoorbeeld de toenemende verzilting van het grondwater. Een verkeerde afstemming tussen de bodemvruchtbaarheid en gewasproductie kan erosie of vervuiling van grondwater in de hand werken. De gewasproductie van de bodem is van belang bij natuur-, cultuur- en recreatielandschappen. In stedelijke gebieden is de gewasproductie van belang bij parken, stedelijk groen en tuinen. Zogenoemde stadslandbouw wint aan belang, maar is deels los van de grond.

De waarde van agrarische grond is van oudsher hoger wanneer het “goede” grond betreft. Met name de biologische landbouw waardeert deze kwaliteit. De keuze van natuurdoeltypen op basis van actuele ondergrondgegevens kan veel kosten besparen in de aanleg en het beheer van het natuurgebied. Het afgraven van de toplaag kost veel grondverzet, en verwijdert ook de zaadbank en het biologisch leven. Ook beheerkosten van stedelijk groen zijn door een goede afstemming positief te beïnvloeden.

Wettelijk/beleidskader

Het beleids- en juridisch kader wordt onder anderen bepaald door mestwetgeving en normen voor ondr meer nitraat en fosfaat. Het beleid stelt grenzen aan de totale hoeveelheid dierlijke mest, stikstof en fosfaat, die een bedrijf gemiddeld per hectare op het land mag brengen.

Instrumenten/hulpmiddelen

Diverse bodemeigenschappen bepalen of een bodem meer of minder geschikt is voor een bepaalde teelt. De optimale eigenschappen verschillen per teelt of natuurtype. Op bijna iedere bodem kan natuur ontstaan en op veel bodems is landbouw te bedrijven. Voor het regionale niveau is het hoofdstuk over Bodems en hun eigenschappen uit het handboek Bodemsignalen een hulpmiddel om meer inzicht te krijgen in voor gewasproductie relevante factoren gekoppeld aan de Bodemkaart van Nederland. Het Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland (LGN7) geeft landsdekkende informatie over het landgebruik waarbij acht hoofdklassen zijn onderscheiden waaronder agrarisch gebied, bossen, boomgaarden en natuur. De acht hoofdklassen zijn uitgesplitst in 39 landgebruiksklassen.

Voorbeeld

EVA Lanxmeer: permacultuur is mede richtinggevend voor de inrichting van de wijk.
Tuinen van West: ontwikkeling van het groene natuur-, stadslandbouw- en recreatiegebied dat Stadsdeel Nieuw-West ontwikkelt tussen Amsterdam, de ringvaart Haarlemmermeer, Halfweg en de N200.

Bronnen

Louis Bolk instituut, Handboek Bodemsignalen, praktijkgids voor een vruchtbare bodem (project Spade), Driebergen, 2007. Het boekje bevat een inzichtelijke beschrijving van de bodemgesteldheid in Nederland aan de hand van de legenda-eenheden van de bodemkaart van Nederland.
Dossier Stadslandbouw op Groene Ruimte: wat is stadslandbouw en vele verwijzingen naar voorbeelden.
Innovatienetwerk over voedsel voor de stad.
Michaël Meijer (red.), Duurzame stedenbouw, the next step, Wageningen 2010.

Terug naar boven ▲

Discussie: Gewasproductiecapaciteit

Wijzig: Gewasproductiecapaciteit